"Leyli və Məcnun" — "Xəmsə"nin üçüncü poemasıdır. Nizami Gəncəvi bu qədim məhəbbət əfsanəsinə ustad qələmilə bəzək vurmuş, onu bədii yüksəkliyə qaldırmışdır. Şairin yaratdığı bu məhəbbət dastanı dünya ədəbiyyatı xəzinəsinin ən qiymətli incisinə çevrilmişdir. Nizaminin "Leyli və Məcnun" poeması 1188-ci ildə yazılmışdır. Şirvan hökmdarı Axistanın sifarişi ilə yazılmış "Leyli və Məcnun" poemasında Nizami Yaxın və Orta Şərq xalqları arasında geniş yayılmış məhəbbət əfsanəsini ilk dəfə ədəbiyyata gətirmiş, vicdan və sevgi azadlığı haqqında ölməz bir dastan yaratmışdır. Şair qadın hüquqsuzluğundan, qadının əşya kimi satılıb alınmasından, feodal adət-ənənələrindən söhbət açır, insan adını uca tutmağa, ali məqsədlərə qulluq etməyə, mərd və mübariz olmağa çağırır.
Nizami Gəncəvi
Leyli və Məcnun
«LİDER NƏŞRİYYAT»
Bakı — 2004
Leyli və Məcnun
SONUNCU PEYĞƏMBƏRİN TƏRİFİ
PEYĞƏMBƏRİN MERACI
HİKMƏT VƏ MOİZƏ HAQQINDA
KİTABIN YAZILMASININ SƏBƏBİ
AXSİTANIN TƏRİFİ
PADŞAHA XİTAB
ŞAHZADƏNİN TƏRİFİ VƏ OĞLUMUN ONA TAPŞIRILMASI
MƏNİ İNKAR EDƏNLƏRDƏN ŞİKAYƏT
ŞİKAYƏTİN ÜZRÜ
OĞLUM MƏHƏMMƏDƏ NƏSİHƏT
AZ DANIŞMAGIN GÖZƏLLİYİ
ÖLƏN QOHUMLARIMDAN XATİRƏLƏR
ATAMIN XATİRƏSİ
ANAM RƏİSƏNİN XATİRƏSİ
DAYIM XACƏ ÖMƏRİN XATİRƏSİ
KEÇMİŞ MÜSAHİBLƏRİN XATİRƏSİ VƏ BAŞQALARI İLƏ MÜSAHİBLİK
VÜCUDU UNUTMAQ
ŞÖHRƏTİ UNUTMAQ
KEÇƏN ÖMRÜ UNUTMAQ
ALÇAQLIGI VƏ YALTAQLIGI RƏDD ETMƏK
ZÜLMƏ QATLAŞMAMAQ
PAHŞAHLARIN QULLUGUNU TƏRK ETMƏK
İNSANLARIN İŞİNƏ VƏ RUZİSİNƏ ƏL UZATMAMAQ
ŞADLIQ VƏ QƏNAƏT
ŞADLIQLA XALQA XİDMƏT ETMƏK
TƏVAZÖKAR OL!
XƏLVƏTƏ ÇƏKİLİB SÖZ YARATMAQ
DASTANIN BAŞLANGICI
LEYLİ İLƏ MƏCNUNUN SEVİŞMƏSİ
MƏCNUNUN EŞQİ HAQQINDA
MƏCNUNUN LEYLİNİN TAMAŞASINA GETMƏSİ
MƏCNUNUN ATASININ LEYLİYƏ ELÇİ GETMƏSİ
LEYLİNİN EŞQİ İLƏ MƏCNUNUN AGLAYIB SIZLAMASI
ATASININ MƏCNUNU KƏBƏYƏ APARMASI
MƏCNUNUN ATASININ LEYLİ QƏBİLƏSİNİN QƏSDİNDƏN XƏBƏR TUTMASI
ATASININ MƏCNUNA NƏSİHƏTİ
MƏCNUNUN ATASINA CAVABI
LEYLİNİN ƏHVALI HAQQINDA
BAHARIN TƏRİFİ VƏ LEYLİNİN XURMALIQ TAMAŞASINA GETMƏSİ
İBN-SƏLAMIN LEYLİNİ İSTƏMƏSİ
NOFƏLİN MƏCNUNLA TANIŞ OLMASI
MƏCNUNUN NOFƏLƏ ACIQLANMASI
LEYLİNİN QƏBİLƏSİ İLƏ NOFƏLİN MÜHARİBƏ ETMƏSİ
MƏCNUNUN NOFƏLƏ ACIQLANMASI
NOFƏLİN İKİNCİ MÜHARİBƏSİ
MƏCNUNUN AHULARI AZAD ETMƏSİ
MƏCNUNUN MARALI AZAD ETMƏSİ
MƏCNUNUN QARĞA İLƏ SÖHBƏTİ
QARININ MƏCNUNU LEYLININ QAPISINA APARMASI
IBN-SƏLAMIN DASTANI
LEYLININ IBN-SƏLAMA VERILMƏSI
LEYLININ IBN-SƏLAMIN EVINƏ KÖÇMƏSI
LEYLININ ƏRƏ GETMƏSINDƏN MƏCNUNUN XƏBƏR TUTMASI
LEYLININ XƏYALINA MƏCNUN ŞIKAYƏT ETMƏSI
ATASININ MƏCNUNUN GÖRÜŞÜNƏ GETMƏSI
MƏCNUNUN ATASINA CAVABI
ATASININ MƏCNUNLA VİDALAŞMASI
ATASININ ÖLÜMÜNDƏN MƏCNUNUN XƏBƏR TUTMASI
MƏCNUN VƏHŞİLƏR ARASINDA
HEKAYƏ
MƏCNUNUN ULDÜZLARA ŞİKAYƏTİ
LEYLININ MƏKTUBUNUN MƏCNUNA YETIŞMƏSI
LEYLININ MƏKTUBUNU MƏCNUNUN OXUMASI
MƏCNUNUN MƏKTUBUNU LEYLİNİN OXUMASI
MƏCNUNUN DAYISI SƏLİM AMİRİNİN MƏCNUNU GÖRMƏYƏ GƏLMƏSİ
HEKAYƏ
ANASININ ÖLÜMÜNDƏN MƏCNUNUN XƏBƏR TUTMASI
LEYLİNİN MƏCNUNA SİFARİŞİ
MƏCNUNUN QƏZƏL OXUMAĞI
BAĞDADLI SƏLAMIN MƏCNUNUN QÖRÜŞÜNƏ GETMƏSİ
MƏCNUNUN ƏZƏMƏTİ HAQQINDA
ZEYDLƏ ZEYNƏBİN SEVGİSİ HAQQINDA
IBN-SƏLAMIN ÖLÜMÜ
ZEYDİN, İBN-SƏLAMIN ÖLÜM XƏBƏRİNİ GƏTİRMƏSİ
LEYLİNİN ALLAHA YALVARMASI
LEYLİ İLƏ MƏCNUNUN GÖRÜŞMƏSİ
PAYIZIN YETİŞMƏSİ VƏ LEYLİNİN ÖLMƏSİ
LEYLİNİN ÖLÜMÜNDƏN MƏCNUNUN XƏBƏR TUTMASI
BATDADLI SƏLAMIN İKİNCİ DƏFƏ MƏCNUNUN GÖRÜŞÜNƏ GƏLMƏSİ
LEYLİNİN QƏBRİ ÜZƏRİNDƏ MƏCNUNUN ÖLMƏSİ
ZEYDİN LEYLİ VƏ MƏCNUNU YUXUDA GÖRMƏSİ
KITABIN SONU